(İlgili kaynakların linkleri İngilizce versiyonda yer almaktadır.)

KEYFİ GÖZALTI VE TUTUKLAMALAR

Hafta boyunca savcılar en az 1 kişi hakkında Gülen hareketiyle irtibatlı oldukları gerekçesiyle gözaltı kararı verdi. Birleşmiş Milletler Keyfi Tutuklama Çalışma Grubu (WGAD) tarafından Ekim 2020’de yayımlanan bir görüş belgesinde söz konusu grupla bağlantılı olduğu iddia edilen kişilerin geniş çaplı ve sistematik olarak hürriyetinden mahrum bırakılmasının insanlığa karşı suç teşkil edebileceği belirtildi. Derneğimiz 15 Temmuz darbe girişiminden bu yana gerçekleşen Gülen hareketi bağlantılı toplu gözaltı uygulamalarını detaylı bir veritabanı vasıtasıyla sistematik olarak kayda geçirmektedir.

ZORLA KAYBEDİLMELER

Hafta boyunca, 2016-2018 yılları arasındaki olağanüstü hal döneminde görevinden ihraç edilen ve 6 Ağustos 2019 tarihinde ortadan kaybolduğu ihbar edilen eski kamu çalışanı Yusuf Bilge Tunç’tan bir haber alınamadı. Tunç’un ortadan kaybolması 2016 yılından bu yana yaşanan ve Türk hükümetinin dahil olduğuna dair güçlü bulgular içeren bir dizi zorla kaybedilme vakasının son örneklerinden biri oldu.

TOPLANTI VE ÖRGÜTLENME ÖZGÜRLÜĞÜ

7 Mart: 8 Mart Dünya Kadınlar Günü münasebetiyle, önceki yıllarda olduğu gibi, Taksim merkez ve çevresini gösteri ve yürüyüşlere yasaklandı.

9 Mart: Dünya Kadınlar Günü münasebetiyle 3.000'den fazla kadının sıkı güvenlik önlemleri altında şehir merkezinde barışçıl bir yürüyüş gerçekleştirmesinin ardından Cumartesi günü geç saatlerde İstanbul'da polis 200 kadar göstericiyi gözaltına aldı.

İFADE VE BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ

3 Mart: Emekli bir kişi, Halil Küpeli, viral bir sokak röportajında hükümet politikalarını ve ekonomik zorlukları eleştirmesinin ardından “cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla sorgulanmak üzere polis tarafından çağrıldı.

6 Mart: Türk gazeteci Kazım Güleçyüz, merhum Fethullah Gülen için taziye mesajı yayınladığı gerekçesiyle “terör örgütü propagandası yapmak” suçundan 15 ay hapis cezasına çarptırıldı.

6 Mart: Muhalefet milletvekilleri Türkiye'nin Siber Güvenlik Müdürlüğü'ne geniş gözetleme yetkileri veren bir siber güvenlik yasası önerisi, muhalefeti bastırmak ve basın özgürlüğünü sınırlamak için kullanılabileceği uyarısında bulundu.

7 Mart: Türk hükümeti, İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından işletilen düşük maliyetli Kent Lokantalarını övmesinin ardından ünlü yemek eleştirmeni Vedat Milor hakkında soruşturma başlattı.

İNSAN HAKLARI SAVUNUCULARI

4 Mart: Önde gelen insan hakları aktivistlerinden Nimet Tanrıkulu, terörle bağlantılı suçlamalarla Ankara'daki bir cezaevinde 94 gün tutuklu kaldıktan sonra serbest bırakıldı.

YARGI BAĞIMSIZLIĞI VE HUKUK DEVLETİ

4 Mart: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Türkiye'nin 2016 darbe girişiminin ardından tutuklanan 51 hakim ve savcının özgürlük hakkını ihlal ettiğine hükmederek, hükümetin başvuranların her birine 5.000 Avro tazminat ödemesine karar verdi.

4 Mart: İçişleri Bakanlığı, İstanbul'da dört ay içinde tutuklanan üçüncü muhalif CHP'li belediye başkanı olan Beykoz Belediye Başkanı Alaattin Köseler'i görevden aldı ve yerine kayyım atandı.

KÜRT AZINLIK

5 Mart: Mevlüt Aykoç, Sami Tan ve Ronayi Önen adlı üç Kürt yazar, yazdıkları Kürtçe dil eğitimi kitabı gerekçe gösterilerek İstanbul, Şanlıurfa ve Diyarbakır'da sabah erken saatlerde yapılan polis baskınlarında gözaltına alındı.

MÜLTECİLER VE GÖÇMENLER

5 Mart: Türkiye'de haftada üç kez diyalize girmesi gereken ağır engelli bir Afgan mültecinin, yetkililerin koruma statüsünü iptal etmesi ve kimliğine el koymasının ardından tıbbi tedaviye erişimi engellendi.

İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE

4 Mart: Cezaevi Gözlem Kurulu, Gülen hareketiyle bağlantılı oldukları iddiasıyla 2018'den bu yana tutuklu bulunan Saadet ve Emre Bulun çiftinin şartlı tahliye taleplerini, 66 ve 64 olan iyi hal puanlarının uygunluk kriterlerini karşılamasına rağmen reddetti.

5 Mart: İstanbul Valisi, geçen yıl Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı hükümetin İsrail ile devam eden ticareti nedeniyle protesto ettikten sonra gözaltına alınan Filistin yanlısı aktivistlere yönelik kötü muamele iddialarına ilişkin soruşturmayı engelledi.

6 Mart: Halkların Demokratik Kongresi (HDK) Genel Meclis üyesi Esengül Demir, tutuklanmasının ardından İstanbul Bakırköy Kadın Cezaevi'ne götürüldükten sonra çıplak arama işkencesine maruz kaldı.

KADIN HAKLARI

5 Mart: Bianet'in “Erkek Şiddeti Çetelesi ”ne göre Şubat ayında Türkiye genelinde en az 17 kadın ve 9 çocuk erkekler tarafından öldürüldü, erkekler en az 51 kadına şiddet uyguladı, 8 kadını taciz etti, 5 çocuğu istismar etti ve 110 kadını seks işçiliğine zorladı.