(İlgili kaynakların linkleri İngilizce versiyonda yer almaktadır.)

KEYFİ GÖZALTI VE TUTUKLAMALAR

Hafta boyunca savcılar en az 48 kişi hakkında Gülen hareketiyle irtibatlı oldukları gerekçesiyle gözaltı kararı verdi. Birleşmiş Milletler Keyfi Tutuklama Çalışma Grubu (WGAD) tarafından Ekim 2020’de yayımlanan bir görüş belgesinde söz konusu grupla bağlantılı olduğu iddia edilen kişilerin geniş çaplı ve sistematik olarak hürriyetinden mahrum bırakılmasının insanlığa karşı suç teşkil edebileceği belirtildi. Derneğimiz 15 Temmuz darbe girişiminden bu yana gerçekleşen Gülen hareketi bağlantılı toplu gözaltı uygulamalarını detaylı bir veri tabanı vasıtasıyla sistematik olarak kayda geçirmektedir.

11 Nisan: Türk polisi, AİHM Yalçınkaya kararına rağmen, telefon konuşmaları, KHK mağdurlarına mali yardım ve ByLock kullanımını delil olarak göstererek, Gülen hareketiyle bağlantılı oldukları iddiasıyla dört ilde düzenlenen eş zamanlı baskınlarda 36 kişiyi gözaltına aldı.

KEYFİ YAŞAM HAKKI İHLALLERİ

8 Nisan: 65 yaşındaki kronik KOAH hastası mahkum Kadir Coşkun, durumunun kötüleşmesine rağmen doktor veya ambulans sağlanmaması sebebiyle İzmir'de hayatını kaybetti ve ailesi şikayette bulundu.

11 Nisan: Kars'ta bir uzman çavuş, kameralara yansıyan bir olayda “kendisine ters bakmakla” suçladığı genç bir sivil adamı vurarak öldürdüğü gerekçesiyle tutuklanarak cezaevine konuldu.

ZORLA KAYBEDİLMELER

Hafta boyunca, 2016-2018 yılları arasındaki olağanüstü hal döneminde görevinden ihraç edilen ve 6 Ağustos 2019 tarihinde ortadan kaybolduğu ihbar edilen eski kamu çalışanı Yusuf Bilge Tunç’tan bir haber alınamadı. Tunç’un ortadan kaybolması 2016 yılından bu yana yaşanan ve Türk hükümetinin dahil olduğuna dair güçlü bulgular içeren bir dizi zorla kaybedilme vakasının son örneklerinden biri oldu.

TOPLANTI VE ÖRGÜTLENME ÖZGÜRLÜĞÜ

8 Nisan: CHP milletvekili Mahmut Tanal'ın tutuklu öğrenciler için Adalet Bakanlığı önünde tek başına yaptığı protesto polis tarafından engellendi, Tanal'ın çadırı söküldü.

8 Nisan: İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, İstanbul Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun tutuklanmasını protesto gösterilerine katıldıkları gerekçesiyle 278'i tutuklu 819 kişi hakkında 20 ayrı iddianame hazırlandığını açıkladı.

10 Nisan: Türkiye İşçi Partisi (TİP) tarafından İstanbul Gülhane Parkı'nda düzenlenen foruma müdahale eden polis, aralarında çocukların da bulunduğu 47 kişiyi gözaltına aldı..

İFADE VE BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ

9 Nisan: 2013'teki Gezi Parkı protestoları sırasında polisin attığı biber gazı kapsülüyle hayatını kaybeden Berkin Elvan'ın anne ve babasına, oğullarının ölümünden sorumlu tuttukları Cumhurbaşkanı Erdoğan'a hakaret ettikleri iddiasıyla, ilgili polis memurunun 16 yıl hapis cezasına çarptırılmasına ve AİHM'in Türkiye'nin resmi sorumluluğu soruşturmadığı yönündeki kararına rağmen, hapis cezaları verildi.

9 Nisan: Sanatçı Sevinç Eratalay, Mahir Çayan'ı anan bir sosyal medya paylaşımı nedeniyle evine yapılan polis baskınının ardından “terör propagandası” yapmakla suçlanarak gözaltına alındı ve Antalya savcılığı tarafından sorgulandıktan sonra serbest bırakıldı.

10 Nisan: Türkiye'nin önde gelen akademisyen ve gazetecilerinden 65 yaşındaki Nuray Mert, 2014 yılında barış görüşmeleri sırasında çekilen bir fotoğraf nedeniyle PKK ile bağlantılı olduğu iddiasıyla hakkında iddianame hazırlanmasının ardından, hapse girme korkusu nedeniyle artık siyaset üzerine yazmayacağını ve konuşmayacağını açıkladı.

10 Nisan: Türk gazeteciler Timur Soykan ve Murat Ağırel, bir TV kanalının satışıyla bağlantılı şantaj iddiaları nedeniyle kısa süreliğine gözaltına alındı.

10 Nisan: Ünlü fotoğrafçı ve mimar Murat Germen İstanbul Havalimanı'nda “halkı kin ve düşmanlığa tahrik” suçlamasıyla gözaltına alındı.

11 Nisan: İstanbul savcılığı, Belediye Başkanı İmamoğlu'nun tutuklanmasına ilişkin protestoları takip ederken gözaltına alınan yedi gazeteci için gösterilere yasadışı bir şekilde katılmaktan hapis cezası istedi.

YARGI BAĞIMSIZLIĞI VE HUKUK DEVLETİ

8 Nisan: Tutuklandıktan 77 gün sonra tamamlanan iddianamede Silivri'de tutuklu bulunan Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ hakkında “basın yoluyla halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etmek” suçundan 7 yıl 10 aya kadar hapis cezası istendi.

10 Nisan: Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi, Türkiye'yi Osman Kavala'yı derhal serbest bırakmaya ve AİHM kararlarını uygulamaya çağıran 2599 sayılı kararı kabul ederek, Ankara'nın ısrarlı uyumsuzluğunu “kesinlikle kabul edilemez” olarak eleştirdi ve Sözleşme sistemi için sistemik bir risk uyarısında bulundu.

İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE

7 Nisan: Çok sayıda kronik rahatsızlığı bulunan ve şartlı tahliye hakkı olan ağır hasta mahkum Soydan Akay, Mart ayında Marmara Cezaevi'nde geçirdiği kalp krizinin ardından, yetkililerin yüksek tansiyon teşhisi koyarak kendisini hücresine geri göndermesi nedeniyle cezaevinde yeterli tıbbi bakım alamamakta.

10 Nisan: İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun tutuklanmasını protesto ettikleri için 22 Mart'ta Ankara'da gözaltına alınan yedi kadının çıplak arama da dahil olmak üzere işkence ve kötü muameleye maruz kalması üzerine Ankara Barosu suç duyurusunda bulundu ve İçişleri Bakanlığı'ndan idari soruşturma açılmasını talep etti.

Turkey Rights Monitor - Sayı 251