KEYFİ GÖZALTI VE TUTUKLAMALAR
Hafta boyunca savcılar en az 200 kişi hakkında Gülen hareketiyle irtibatlı oldukları gerekçesiyle gözaltı kararı verdi. Birleşmiş Milletler Keyfi Tutuklama Çalışma Grubu (WGAD) tarafından Ekim 2020’de yayımlanan bir görüş belgesinde söz konusu grupla bağlantılı olduğu iddia edilen kişilerin geniş çaplı ve sistematik olarak hürriyetinden mahrum bırakılmasının insanlığa karşı suç teşkil edebileceği belirtildi. Derneğimiz 15 Temmuz darbe girişiminden bu yana gerçekleşen Gülen hareketi bağlantılı toplu gözaltı uygulamalarını detaylı bir veritabanı vasıtasıyla sistematik olarak kayda geçirmektedir.
25 Haziran: 21 baro ve insan hakları derneği ortak bir açıklama yayımlayarak cezaevinde ağır sağlık problemleri yaşamakta olan 83 yaşındaki mahkum Mehmet Emin Özkan'ın serbest bırakılması çağrısında bulundu.
KEYFİ YAŞAM HAKKI İHLALLERİ
21 Haziran: Anayasa Mahkemesi, 2018 yılında Gülen hareketiyle irtibatlı olduğu iddiasıyla tutuklandıktan 40 gün sonra hücresinde ölü bulunan eski polis istihbarat şefi Zeki Güven'in tutukluluğuyla ilgili herhangi bir hak ihlali olmadığına hükmetti.
ZORLA KAYBEDİLMELER
Hafta boyunca, 2016-2018 yılları arasındaki olağanüstü hal döneminde görevlerinden ihraç edilen ve sırasıyla 6 Ağustos 2019 ve 29 Aralık 2020 tarihlerinde ortadan kayboldukları ihbar edilen eski kamu çalışanları Yusuf Bilge Tunç ve Hüseyin Galip Küçüközyiğit’ten bir haber alınamadı. Tunç ve Küçüközyiğit’in ortadan kaybolması 2016 yılından bu yana yaşanan ve Türk hükümetinin dahil olduğuna dair güçlü bulgular içeren bir dizi zorla kaybedilme vakasının son örnekleri oldu.
TOPLANTI VE ÖRGÜTLENME ÖZGÜRLÜĞÜ
21 Haziran: İstanbul'da polis LGBT gruplar tarafından organize edilen bir pikniğe müdahale ederek bir kişiyi gözaltına aldı.
21 Haziran: Ağrı'da polis, geçen hafta HDP İzmir bürosuna gerçekleştirilen saldırıyla ilgili gösterilerde konuşma yaptığı gerekçesiyle HDP il yöneticilerinden Cemal Akar'ı gözaltına aldı.
21 Haziran: Ağrı Valiliği il sınırları içerisinde her türlü toplantı ve gösteriyi 15 gün boyunca yasakladı.
22 Haziran: İstanbul'da polis, cumhurbaşkanı tarafından açıklanan tartışmalı bir kararla mekanlarda saat 12'den sonra müziğin yasaklanmasını protesto etmek üzere gerçekleştirilen bir sokak konserine müdahale ederek 7 kişiyi gözaltına aldı.
23 Haziran: Gençlik ve Spor Bakanlığı, Ocak ayında Boğaziçi Üniversitesi'nde hükümete yakın bir kişinin rektör olarak atanmasına karşı gerçekleştirilen protesto hareketlerine katılan en az 100 öğrencinin öğrenim kredilerini ve burslarını kesme kararı aldı.
24 Haziran: İstanbul'da polis aralarında HDP üyelerinin de bulunduğu 10 kişiyi HDP İzmir bürosuna yönelik geçen hafta gerçekleştirilen saldırıyı protesto eden gösterilere katıldıkları gerekçesiyle gözaltına aldı.
24 Haziran: İstanbul'da yerleşik bir insan hakları grubunun raporuna göre, Ocak 2021-Mayıs 2021 arasında güvenlik güçleri 320 barışçıl gösteriye müdahale etti ve en az 2.123 kişiyi gözaltına aldı.
24 Haziran: İstanbul Valiliği 26 Haziran günü için planlanan bir LGBT onur yürüyüşü etkinliğini yasaklama kararı aldı. Organizatörlerin yürüyüşü planlanan günde gerçekleştirmesi üzerine etkinliğe şiddet kullanarak müdahale eden polis, 47 kişiyi gözaltına aldı.
26 Haziran: İstanbul'da bir kaymakamlık ilçe sınırları içerisinde her türlü toplantı ve gösteriyi bir gün boyunca yasakladı. Karar ilçe sınırları içerisinde bulunan bir adliye sarayı önünde protesto gösterisi yapılması çağrılarının ardından geldi.
İFADE VE BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ
22 Haziran: İstanbul'da bir mahkeme, hükümete yakın bir insani yardım derneği tarafından Suriye'de cihatçı bir gruba yardım gönderildiğine dair gazeteci Erk Acarer tarafından yapılan Twitter paylaşımına erişim engeli getirdi.
22 Haziran: Samsun'da yerleşik muhabir İbrahim Akkuş, bir hastane inşaatındaki kusurlara dair yaptığı haberin ardından bir inşaat firmasının çalışanlarının fiziksel saldırısına uğradı.
22 Haziran: Gazeteci Mustafa Uslu, Kocaeli'de haber takibi yaparken bir grubun saldırısına uğradı.
22 Haziran: Diyarbakır'da bir mahkeme, JinNews haber sitesi tarafından kullanılan iki adrese erişim engeli getirdi.
23 Haziran: İstanbul'da bir mahkeme, gazeteci Mustafa Sönmez'in cumhurbaşkanına hakaret suçundan beraatine karar verdi. Sönmez sosyal medya paylaşımları nedeniyle yargılanmıştı.
24 Haziran: İstanbul'da bir savcı gazeteciler Hazal Ocak, Vedat Arık, Olcay Büyüktaş Akça ve İpek Özbey hakkında "terörle mücadele görevlilerini hedef gösterme" ve "özel hayatın gizliliğini ihlal" suçlarından hapis cezası talep etti. Gazetecilerin suçlanma nedeni cumhurbaşkanı danışmanlarından Fahrettin Altun'un vakıf arazisine yaptırdığı iddia edilen bir inşaatla ilgili yayımlanan haberler.
24 Haziran: Mafya lideri Sedat Peker'in YouTube kanalı ile Twitter ve İnstagram hesaplarına erişimin engellenmesi kararı verildi. Peker, Mayıs ayının başlarından itibaren bu platformlardan devlet-mafya ilişkisine dair ifşaatlarda bulunuyordu. Platformlar, yakın zamanda getirilmiş tartışmalı bir internet sansür yasasına uygun şekilde Türkiye temsilcisi atamış olmalarına rağmen, henüz bu kararı uygulamış değiller.
25 Haziran: İstanbul'da bir mahkeme hükümete yakın bir iş insanı hakkındaki kara para aklama iddialarına ilişkin olarak paylaşılmış bazı tweetlere erişim engeli getirdi.
25 Haziran: İzmir'de bir mahkeme, geçtiğimiz hafta HDP İzmir bürosuna yönelik gerçekleştirilen saldırının failinin İzmir Valiliği tarafından işletilen bir otele geçmişte sık sık uğradığı iddiasına ilişkin haberlere ve bazı tweetlere erişim engeli getirdi.
26 Haziran: AFP foto muhabiri Bülent Kılıç, İstanbul'da bir LGBT onur yürüyüşünü takip ederken gözaltına alındı. Sosyal medyada gözaltına ilişkin dolaşan görüntülerde polis memurlarının yere yatırdıkları Kılıç'ın vücudunun üzerine dizleriyle tehlikeli şekilde bastırdıklarını gösterdi.
27 Haziran: Diyarbakır'da bir mahkeme Etkin haber ajansı tarafından kullanılan bir websitesine erişim engeli getirdi.
İNSAN HAKLARI SAVUNUCULARI
22 Haziran: İstanbul'da polis, Edirne merkezli bir soruşturma kapsamında, İnsan Hakları Derneği'nin il yöneticilerinden Hatice Onaran'ı gözaltına aldı.
YARGI BAĞIMSIZLIĞI VE HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ
22 Haziran: Hükümete yakınlığıyla bilinen gazeteci Süleyman Özışık, 2016'daki darbe girişimi sonrasında Gülen hareketiyle irtibatlı oldukları gerekçesiyle kamu görevinden ihraç edilen binlerce kişinin göreve iadesinde rol oynadığını iddia etti. İnsan hakları grupları ve uluslararası kuruluşlar ihraçların hukuki prosedürlere uygun olmadığını ve bunlara karşı etkin iç hukuk yolları bulunmadığını sıklıkla raporlarında dile getirmişti.
KÜRT AZINLIK
21 Haziran: Ağrı'da polis, geçen hafta HDP İzmir bürosuna gerçekleştirilen saldırıyla ilgili gösterilerde konuşma yaptığı gerekçesiyle HDP il yöneticilerinden Cemal Akar'ı gözaltına aldı.
21 Haziran: Anayasa Mahkemesi, HDP'nin kapatılması talebiyle sunulan iddianameyi kabul etti.
24 Haziran: İstanbul'da polis aralarında HDP üyelerinin de bulunduğu 10 kişiyi HDP İzmir bürosuna yönelik geçen hafta gerçekleştirilen saldırıyı protesto eden gösterilere katıldıkları gerekçesiyle gözaltına aldı.
YURTDIŞINDA YAŞAYAN VATANDAŞLARA YÖNELİK HAK İHLALLERİ
27 Haziran: Bişkek'te 31 Mayıs günü ortadan kaybolduğu bildirilen Türk-Kırgız eğitimci Orhan İnandı'dan kaybolmasının dördüncü haftasında da haber alınamadı. Aile üyelerinin Bişkek'teki Türkiye Büyükelçiliğinde iradesinin aksine alıkonulduğundan şüphelendiği İnandı'nın avukatı, 23 Haziran'da olayla ilgisi olduğundan şüphelenilen eski bir Kırgız devlet yetkilisinin resimlerini kamuoyuyla paylaştı.
DİĞER AZINLIKLAR
26 Haziran: İstanbul'da gerçekleştirilen LGBT onur haftası yürüyüşüne yönelik polis şiddetinde rol alan bir polis memuru, sosyal medyada paylaştığı bir mesajında LGBT bireyleri "cinsel özürlü" olarak tanımladı.
MÜLTECİLER VE GÖÇMENLER
23 Haziran: İzmir'deki bir geri gönderme merkezinde çıkan yangın sonucunda 21 yaşındaki Suriyeli mülteci Ahmed Maslem hayatını kaybetti.
23 Haziran: Uluslararası Af Örgütü (Amnesty International) yayımladığı bir raporunda, Yunan sınır güçlerinin göçmen gruplarına işkence ve kötü muamele uyguladığını ve Yunanistan'ın AB mevzuatı ve uluslararası hukuk tarafından belirlenen yükümlülüklerine aykırı bir şekilde Türkiye'ye geri gönderdiğini kayda geçirdi.
23 Haziran: Medyada yer alan haberler, Türkiye'de yaşayan birçok mültecinin dilden kaynaklı engeller veya haklarını bilmemeleri nedeniyle ülkenin Covid-19 aşılama kampanyasının dışında kaldığına dikkat çekti.
24 Haziran: Basında yer alan haberler, insan kaçakçıları tarafından Afganistan, Pakistan ve İran'dan Türkiye'ye getirilen göçmenlerin ülkenin batısına seyahatlerinden önce bir süre boş ahırlarda ve kötü koşullarda tutulduğunu ifşa etti.
24 Haziran: AB'nin Türkiye'ye göçmenleri barındırmaya devam etmesi karşılığında 3.5 milyar euroluk bir bütçe ayırmayı planladığı bildirildi.
27 Haziran: Siirt vilayetinde insan kaçakçısı olduğundan şüphelenilen bir kişi ile jandarma güçleri arasında çıkan çatışmada iki düzensiz göçmen hayatını kaybetti ve 12 kişi yaralandı.
İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE
21 Haziran: Sivas'ta bir mahkeme, cezaevinde tutulduğu süre içerisinde çıplak aramaya direndiği gerekçesiyle gazeteci Aslıhan Gencay'ı "kamu görevlisinin görevini yerine getirmesini engellemekten" 6 ay 7 gün hapis cezasına mahkum etti.
22 Haziran: İstanbul'da polis, sol görüşlü bir gruba yönelik bir soruşturma kapsamında gözaltı işlemi yapmak üzere gerçekleştirdiği ev baskınlarında, beş kişiye fiziksel ve sözlü şiddet uyguladı.
24 Haziran: Şırnak'taki bir cezaevinde gardiyanlar üst araması sırasında bir mahkuma şiddet uyguladı.
24 Haziran: Türkiye İnsan Hakları Vakfı tarafından yayımlanan bir yıllık raporda, geçtiğimiz yıl içerisinde 404 kişinin işkenceye maruz kaldığı kayda geçirildi.
26 Haziran: Bursa'da zabıta görevlileri tartışma yaşadıkları bir seyyar satıcıya fiziksel şiddet uyguladı.
KADIN HAKLARI
24 Haziran: Bazı partilere mensup muhalefet milletvekilleri, kadınlara yönelik şiddete ilişkin olarak TBMM bünyesinde kurulan bir komisyonu terk etti ve komisyonun pratikte tek amacının Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Türkiye'yi İstanbul Sözleşmesi'nden çıkarma yönündeki tartışmalı kararını haklı çıkarmak olduğunu iddia etti.
Comments