Turkey Rights Monitor - Sayı 264

Solidarity with Others
2 gün önce
3 dakikada okunur

(İlgili kaynakların linkleri İngilizce versiyonda yer almaktadır.)

KEYFİ GÖZALTI VE TUTUKLAMALAR

Hafta boyunca savcılar en az 56 kişi hakkında Gülen hareketiyle irtibatlı oldukları gerekçesiyle gözaltı kararı verdi. Birleşmiş Milletler Keyfi Tutuklama Çalışma Grubu (WGAD) tarafından Ekim 2020’de yayımlanan bir görüş belgesinde söz konusu grupla bağlantılı olduğu iddia edilen kişilerin geniş çaplı ve sistematik olarak hürriyetinden mahrum bırakılmasının insanlığa karşı suç teşkil edebileceği belirtildi. Derneğimiz 15 Temmuz darbe girişiminden bu yana gerçekleşen Gülen hareketi bağlantılı toplu gözaltı uygulamalarını detaylı bir veritabanı vasıtasıyla sistematik olarak kayda geçirmektedir.

12 Temmuz: Gülen hareketi ile bağlantılı olduğu iddiasıyla 6 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırılan ev hanımı Deniz Gündoğdu, Yargıtay'ın kararını bozmasına rağmen Edirne'de 16 aylık kızıyla birlikte tutuklandı.

ZORLA KAYBEDİLMELER

Hafta boyunca, 2016-2018 yılları arasındaki olağanüstü hal döneminde görevinden ihraç edilen ve 6 Ağustos 2019 tarihinde ortadan kaybolduğu ihbar edilen eski kamu çalışanı Yusuf Bilge Tunç’tan bir haber alınamadı. Tunç’un ortadan kaybolması 2016 yılından bu yana yaşanan ve Türk hükümetinin dahil olduğuna dair güçlü bulgular içeren bir dizi zorla kaybedilme vakasının son örneklerinden biri oldu..

İFADE VE BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ

9 Temmuz: YouTube, hükümetin talebi üzerine, Erdoğan başkanlığındaki 2016 sonrası baskıları eleştirel bir şekilde ele alan, işkence ve zorla sürgün gibi temaları içeren, uluslararası beğeni toplayan film “Exodus”un üç fragmanını da Türkiye'de engelledi.

11 Temmuz: İstanbul'da 16 yaşındaki bir genç, Türk Ceza Kanunu'nun 299. maddesi uyarınca, sosyal medyada Cumhurbaşkanı Erdoğan'a hakaret ettiği ve nefret suçu işlediği iddiasıyla tutuklandı.

İNSAN HAKLARI SAVUNUCULARI

8 Temmuz: Türkiye İnsan Hakları Derneği üyesi Selahattin Okçuoğlu, iki sosyal medya paylaşımı nedeniyle “terör propagandası yapmak” suçundan 1 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırıldı.

YARGI BAĞIMSIZLIĞI VE HUKUK DEVLETİ

8 Temmuz: 2024 yerel seçimlerinde muhalefetin zaferinin ardından muhalefete yönelik baskının artmasıyla birlikte, parti lideri Özgür Özel de dahil olmak üzere 61 CHP milletvekilinin dokunulmazlığının kaldırılması için Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne başkanlık önerisi sunuldu.

8 Temmuz: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Türkiye'nin Kürt siyasetçi Selahattin Demirtaş'ın haklarını, yeterli yasal gerekçe olmaksızın dört yıldan fazla bir süre siyasi nedenlerle tutuklu yargılama altında tutarak ihlal ettiğine karar verdi, tazminat ödenmesine hükmetti ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 5. ve 18. maddelerinin ihlal edildiğini tespit etti.

9 Temmuz: Türkiye'nin ana muhalefet partisi CHP'ye yönelik baskılar kapsamında 16 belediye başkanı hapse atıldı, biri ev hapsine alındı ve 17 belediyeye yönelik soruşturmalar başlatıldı.

10 Temmuz: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, darbe sonrası üç görevden alma davasında (Yıldırım, Şimşek ve Akarsu) Türkiye'nin adil yargılanma hakkını ihlal ettiğine karar vererek, Türk mahkemelerinin bireysel koşulları değerlendirmede, yeterli gerekçe sunmada ve yargılamayı zamanında yürütmede başarısız olduğu gerekçesiyle toplam 8.250 avro tazminat ödenmesine hükmetti.

CEZAEVİ KOŞULLARI

7 Temmuz: DEM Partisi milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu, Gaziantep cezaevlerinde ciddi hak ihlalleri yaşandığını bildirdi. Bu cezaevlerinde, çoğu Mayıs ayında Gülen hareketi ile bağlantılı oldukları iddiasıyla gözaltına alınan öğrencilerden oluşan mahkumlar, aşırı kalabalık, kötü hijyen koşulları, aşırı sıcak ve sınavlar sırasında kesintilerle karşı karşıya kalıyor.

İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE

7 Temmuz: Tokat'ta 70 yaşındaki mahkum Ömer Yaman, ağız içi aramasını reddettiği için katarakt tedavisi yapılmaması sebebiyle sol gözünü kaybetti.

8 Temmuz: Gülen hareketiyle bağlantılı olduğu iddiasıyla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılan eski AKP milletvekili İlhan İşbilen, Yargıtay'ın kararı bozmasının ardından Ankara'da yeniden görülen duruşma sırasında fenalaştı, ancak alt mahkeme aynı cezayı yeniden verdi ve ciddi sağlık sorunlarına rağmen onu cezaevine gönderdi.

8 Temmuz: Bir Türk mahkemesi, 2013 Gezi Parkı protestolarında rol aldığı iddiasıyla yargılanan televizyon yöneticisi Ayşe Barım'ın ciddi sağlık sorunlarına ve uluslararası endişelere rağmen hapis cezasının devamına karar verdi. Bir sonraki duruşması 1 Ekim'de görülecek.

10 Temmuz: İstanbul Beylikdüzü ilçesinin CHP'li belediye başkanı Mehmet Murat Çalık, kanserin nüksettiği şüphesiyle hastaneye kaldırıldı ve yoğun bakıma alındı, anjiyografi ve biyopsi yapıldı, ancak cezaevine geri gönderildi.