(İlgili kaynakların linkleri İngilizce versiyonda yer almaktadır.)
KEYFİ GÖZALTI VE TUTUKLAMALAR
Hafta boyunca savcılar en az 42 kişi hakkında Gülen hareketiyle irtibatlı oldukları gerekçesiyle gözaltı kararı verdi. Birleşmiş Milletler Keyfi Tutuklama Çalışma Grubu (WGAD) tarafından Ekim 2020’de yayımlanan bir görüş belgesinde söz konusu grupla bağlantılı olduğu iddia edilen kişilerin geniş çaplı ve sistematik olarak hürriyetinden mahrum bırakılmasının insanlığa karşı suç teşkil edebileceği belirtildi. Derneğimiz 15 Temmuz darbe girişiminden bu yana gerçekleşen Gülen hareketi bağlantılı toplu gözaltı uygulamalarını detaylı bir veritabanı vasıtasıyla sistematik olarak kayda geçirmektedir.
30 Ocak: Gülen hareketiyle bağlantılı olduğu gerekçesiyle tutuklu bulunan ve yakın zamanda tiroid kanseri nedeniyle ameliyat olan Gülden Aşık, yoğun bakımdan çıktıktan birkaç gün sonra cezaevine dönmek üzere.
ZORLA KAYBEDİLMELER
Hafta boyunca, 2016-2018 yılları arasındaki olağanüstü hal döneminde görevinden ihraç edilen ve 6 Ağustos 2019 tarihinde ortadan kaybolduğu ihbar edilen eski kamu çalışanı Yusuf Bilge Tunç’tan bir haber alınamadı. Tunç’un ortadan kaybolması 2016 yılından bu yana yaşanan ve Türk hükümetinin dahil olduğuna dair güçlü bulgular içeren bir dizi zorla kaybedilme vakasının son örneklerinden biri oldu.
TOPLANTI VE ÖRGÜTLENME ÖZGÜRLÜĞÜ
31 Ocak: Öğretmen Melih Can Kurt'un maaşını isteyen çalıştığı kurumun müdürü tarafından fiziksel şiddete maruz kalmasını protesto etmek için 30 Ocak 2024 tarihinde Ankara'da basın açıklaması yapmak isteyen Özel Sektör Öğretmenler Sendikası üyelerine müdahale eden polis, 1 kişiyi gözaltına aldı.
1 Şubat: Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Oktay Saral, gazeteci Fatih Altaylı'yı sosyal medya kanalında haberleri yorumlarken yaptığı açıklamalar nedeniyle hedef gösterdi ve tehdit etti.
1 Şubat: Bitlis Valiliği 1 Şubat 2024 tarihinde yaptığı açıklama ile 1 Şubat 2024 - 4 Şubat 2024 tarihleri arasında 4 gün süreyle gösteri yürüyüşü, açık ve kapalı yer toplantısı, basın açıklaması, oturma eylemi, anket, çadır kurma, stant açma, imza kampanyası, bildiri ve broşür dağıtma ile her türlü protesto eyleminin yasaklandığını duyurdu.
2 Şubat: Hakkari Valiliği 1 Şubat 2024 tarihinde yaptığı açıklama ile 1 Şubat 2024 ile 4 Şubat 2024 tarihleri arasında 4 gün süreyle gösteri yürüyüşü, oturma eylemi, basın açıklaması, protesto eylemi, miting, oturma eylemi, basın açıklaması, protesto vb. tüm etkinliklerin yasaklandığını duyurdu.
2 Şubat: Ağrı Valiliği 1 Şubat 2024 tarihinde yaptığı açıklama ile 2 Şubat 2024 ile 5 Şubat 2024 tarihleri arasında 4 gün süreyle açık ve kapalı yer toplantısı, basın açıklaması, oturma eylemi, anket, çadır kurma, stant açma, imza kampanyası, bildiri, broşür, el ilanı dağıtma ve her türlü protesto eyleminin yasaklandığını duyurdu.
İFADE VE BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ
1 Şubat: Türk savcılar, tanınmış gazeteci Çiğdem Toker hakkında, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın bir dönem daha görevde kalmasını sağlayan ikinci tur seçim sonuçları hakkında televizyonda yaptığı yorumlar nedeniyle soruşturma başlattı.
1 Şubat: 31 Ocak 2024 tarihinde İstanbul'un Kadıköy ilçesinde Türkiye İşçi Partisi (TİP) Hatay Milletvekili Can Atalay'ın milletvekilliğinin düşürülmesiyle ilgili afiş astıkları gerekçesiyle Emek Gençliği üyesi 2 kişi gözaltına alındı.
DİNİ ÖZGÜRLÜKLER
1 Şubat: Türkiye Milli Eğitim Bakanlığı'ndan bir yetkili, ülkedeki bazı özel okulların Noel, Paskalya ve Cadılar Bayramı gibi Türk gelenek ve göreneklerine aykırı kutlamalar nedeniyle kapatılabileceği uyarısında bulundu.
YARGI BAĞIMSIZLIĞI VE HUKUK DEVLETİ
30 Ocak: Türkiye Büyük Millet Meclisi Salı günü genel kurulda, Yargıtay'ın, Anayasa Mahkemesi'nin art arda verdiği kararlara aykırı olarak, tutuklu milletvekili Can Atalay'ın 18 yıllık hapis cezasını onayan ve milletvekilliğini fiilen düşüren kararını açıkladı.
31 Ocak: Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, tartışmalı kararlarıyla tanınan Yılmaz Akçil'i Anayasa Mahkemesi üyeliğine atayarak ülkede yargının siyasallaştığı yönündeki endişeleri artıran bir başka gelişmeye imza attı.
KÜRT AZINLIK
29 Ocak: Mayıs ayında terörle bağlantılı suçlamalarla tutuklanan Kürt gazeteci Dicle Müftüoğlu, Türkiye'de gazetecilik faaliyetlerinin kriminalize edilmesine dikkat çekmek için açlık grevine başladı.
DİĞER AZINLIKLAR
1 Şubat: Saadet Partisi İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Birol Aydın, Saadet Partisi İstanbul Büyükşehir Belediyesi Aday Tanıtım Toplantısı'nda ayrımcı ve fobik ifadeler kullandı: "İstanbul gayzer gibi oldu. LGBTİ denilen sapkınlıklar her alana yayıldı" diyerek ayrımcı ve fobik ifadeler kullandı.
CEZAEVİ KOŞULLARI
1 Şubat: Çorum L Tipi Cezaevi'ndeki kadın mahpusların bir kısmı 7 kişilik odalarda 28 kişi kalmaktadır.
İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE
31 Ocak: Rize L Tipi Cezaevi'nde tutulan Vefa Yılmaz isimli mahpusun 29 Ocak 2024 tarihinde Samsun Kavak S Tipi Cezaevi'ne isteği dışında sevk edildiği, sevk sırasında ve cezaevinde çıplak aramaya itiraz ettiği için fiziksel şiddete maruz kaldığı ve tek kişilik hücrede tutulduğu öğrenildi.
1 Şubat: Adana Kürkçüler F Tipi Cezaevi'nde tutulan Mustafa Şıhi, Sedat Şimşek ve Mazlum Taşkın adlı mahpuslar Burdur Yüksek Güvenlikli Cezaevi'ne, Hasan Ateşçi adlı 1 mahpus ise Antalya Yüksek Güvenlikli Cezaevi'ne istekleri dışında sevk edildi.
KADIN HAKLARI
29 Ocak: Türkiye genelinde 24 saat içinde üç kadın boşandıkları ya da ayrıldıkları erkekler tarafından öldürüldü.