(İlgili kaynakların linkleri İngilizce versiyonda yer almaktadır.)
KEYFİ GÖZALTI VE TUTUKLAMALAR
Hafta boyunca savcılar en az 1 kişi hakkında Gülen hareketiyle irtibatlı oldukları gerekçesiyle gözaltı kararı verdi. Birleşmiş Milletler Keyfi Tutuklama Çalışma Grubu (WGAD) tarafından Ekim 2020’de yayımlanan bir görüş belgesinde söz konusu grupla bağlantılı olduğu iddia edilen kişilerin geniş çaplı ve sistematik olarak hürriyetinden mahrum bırakılmasının insanlığa karşı suç teşkil edebileceği belirtildi. Derneğimiz 15 Temmuz darbe girişiminden bu yana gerçekleşen Gülen hareketi bağlantılı toplu gözaltı uygulamalarını detaylı bir veritabanı vasıtasıyla sistematik olarak kayda geçirmektedir.
12 Aralık: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 2016 yılında Türkiye'de gerçekleşen başarısız bir darbenin ardından 366 kişinin inanç temelli Gülen hareketiyle bağlantılı oldukları iddiasıyla tutuklanmaları ve yargılama öncesi gözaltına alınmaları nedeniyle Türkiye'yi bir kez daha suçladı.
KEYFİ YAŞAM HAKKI İHLALLERİ
13 Aralık: Şırnak T Tipi Kapalı Cezaevi'nde tutuklu bulunan Mehmet Güvcin, Diyarbakır'da tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti.
ZORLA KAYBEDİLMELER
Hafta boyunca, 2016-2018 yılları arasındaki olağanüstü hal döneminde görevinden ihraç edilen ve 6 Ağustos 2019 tarihinde ortadan kaybolduğu ihbar edilen eski kamu çalışanı Yusuf Bilge Tunç’tan bir haber alınamadı. Tunç’un ortadan kaybolması 2016 yılından bu yana yaşanan ve Türk hükümetinin dahil olduğuna dair güçlü bulgular içeren bir dizi zorla kaybedilme vakasının son örneklerinden biri oldu.
İFADE VE BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ
11 Aralık: Webmaster forumu ve freelancer platformu R10.net Samsun 3. Sulh Ceza Hakimliği tarafından erişime engellendi. Benzer içerikler sunan wmaraci.com ve webmasterforum.com.tr siteleri de aynı kararla erişime engellendi.
12 Aralık: Ferit Kilis, cezaevlerindeki ölüm oruçlarıyla ilgili sosyal medya paylaşımları nedeniyle 5 yıl 9 ay hapis cezasına çarptırılarak Adana Kürkçüler Cezaevi'ne gönderildi.
12 Aralık: Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan, Bolu Afganistanlılar Sosyal Kültürel ve Dayanışma Derneği'ne giderek zabıtalara derneğin tabelasını indirtti.
14 Aralık: Haber alma özgürlüğünü korumaya odaklanan bir sivil toplum kuruluşu olan Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF), Türkiye'nin gazetecileri tekrar tekrar hapse atmayı onları sindirmek için bir teknik olarak kullandığını belirterek, 2023 yılı boyunca ülkede hapse atılan gazeteci sayısını 43 olarak açıkladı.
14 Aralık: Ankara'da bir mahkeme, ülkenin en popüler sosyal medya sitelerinden biri olan Ekşi Sözlük'ün ana sitesine erişim yasağını aşmak için açılan alternatif bir web sitesine erişimi engelledi.
İNSAN HAKLARI SAVUNUCULARI
12 Aralık: Suriyeli insan hakları savunucusu Ahmed Katie, 12 Aralık 2023 tarihinde İstanbul Çağlayan Adliyesi'nde savcılığa verdiği ifadenin ardından çıkarıldığı mahkeme tarafından casusluk suçlamasıyla tutuklandı.
YARGI BAĞIMSIZLIĞI VE HUKUK DEVLETİ
11 Aralık: Bir Türk adli tıp uzmanı rüşvet aldığını itiraf etti ve Ekim ayında İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı'nın mektubuyla ortaya çıkan yargıda yaygın yolsuzluk iddiaları üzerine rüşvet aldığını söylediği 53 hakim ve savcının listesini sundu.
15 Aralık: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) tarafından açıklanan son istatistikler, Türkiye aleyhine açılan derdest davaların mahkemenin tüm dava yükünün yüzde 33,2'sini oluşturduğunu gösterdi.
KÜRT AZINLIK
12 Aralık: TBMM'deki bütçe görüşmelerinde konuşmasına Kürtçe selamlama ile başlayan Demokrat Parti Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan'a TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş'tan yanıt geldi: "Sayın Bakırhan, TBMM olarak söylediklerinizi Türkçe açıklamanızı istiyoruz. Burası Türkiye Büyük Millet Meclisi, burada Türkçe konuşulacak ve resmi dilimiz Türkçe olduğu için Türkçe konuşulmasını bekliyoruz. Arkadaşlarımız adına sizden bunu Türkçe açıklamanızı rica ediyoruz." Haberlerde Tuncer Bakırhan'ın Kürtçe sözlerinin tutanaklarda sansürlendiği de belirtildi.
12 Aralık: Mardin'in Nusaybin ilçesinde Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) İlçe Eş Başkanı Remziye Bayhan evine yapılan baskınla gözaltına alındı.
DİĞER AZINLIKLAR
14 Aralık: Türkiye kadın voleybol takımı Adana'da bir maç sırasında seyircilerin saldırısına uğradı ve bir oyuncunun dizine dikiş atıldı.
İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE
12 Aralık: Şırnak T Tipi Cezaevi'nde bazı mahkûmların kitap ve battaniyelerine gardiyanlar tarafından el konuldu.
12 Aralık: Adana Kürkçüler Cezaevi'nde tutuklu bulunan Emek Partisi (EMEP) Yüreğir eski İlçe Başkanı Ferit Kilis, kalp ilaçlarını 4 aydır tedarik sorunu nedeniyle alamıyor.
12 Aralık: 12 Aralık 2023 tarihinde İ. isimli bir kişi K. isimli kişi ve aile bireyleri polisin işkence ve kötü muamelesine maruz kaldı.
12 Aralık: İstanbul'da Ayhan G. isimli otobüs şoförü tartıştığı A. Y. isimli polis memurunun fiziksel şiddetine maruz kaldı.