(İlgili kaynakların linkleri İngilizce versiyonda yer almaktadır.)
KEYFİ GÖZALTI VE TUTUKLAMALAR
Hafta boyunca savcılar en az 14 kişi hakkında Gülen hareketiyle irtibatlı oldukları gerekçesiyle gözaltı kararı verdi. Birleşmiş Milletler Keyfi Tutuklama Çalışma Grubu (WGAD) tarafından Ekim 2020’de yayımlanan bir görüş belgesinde söz konusu grupla bağlantılı olduğu iddia edilen kişilerin geniş çaplı ve sistematik olarak hürriyetinden mahrum bırakılmasının insanlığa karşı suç teşkil edebileceği belirtildi. Derneğimiz 15 Temmuz darbe girişiminden bu yana gerçekleşen Gülen hareketi bağlantılı toplu gözaltı uygulamalarını detaylı bir veritabanı vasıtasıyla sistematik olarak kayda geçirmektedir.
17 Temmuz: Ağır sağlık sorunları bulunan ve serbest bırakılması için insan hakları savunucularının yıllardır çağrıda bulunduğu 85 yaşındaki mahkum Mehmet Emin Özkan nihayet tahliye edildi.
ZORLA KAYBEDİLMELER
Hafta boyunca, 2016-2018 yılları arasındaki olağanüstü hal döneminde görevinden ihraç edilen ve 6 Ağustos 2019 tarihinde ortadan kaybolduğu ihbar edilen eski kamu çalışanı Yusuf Bilge Tunç’tan bir haber alınamadı. Tunç’un ortadan kaybolması 2016 yılından bu yana yaşanan ve Türk hükümetinin dahil olduğuna dair güçlü bulgular içeren bir dizi zorla kaybedilme vakasının son örneklerinden biri oldu.
TOPLANTI VE ÖRGÜTLENME ÖZGÜRLÜĞÜ
17 Temmuz: İstanbul’da sol görüşlü gençlik organizasyonları tarafından düzenlenen anma etkinliğine müdahale eden polis 46 kişiyi gözaltına aldı.
20 Temmuz: Suruç saldırısının kurbanlarını anmak üzere İstanbul, İzmir ve Ankara’da düzenlenen anma etkinliklerine müdahale eden polis toplam 181 kişiyi gözaltına aldı.
20 Temmuz: Aydın Valiliği, ildeki LGBT temalı etkinliklere yeni bir yasak getirdi.
22 Temmuz: İstanbul ve Tunceli’de 90’lı yıllarda gözaltında kaybolan kişilere ilişkin olarak düzenlenen eylemlere müdahale eden polis toplam 30 kişiyi gözaltına aldı.
İFADE VE BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ
17 Temmuz: Diyarbakır’da polis Kürtçe dilinde yayın yapan Azadî gazetesinin dağıtımını yapan üç kişiyi gözaltına aldı. Gözaltına alınan kişiler ertesi gün serbest bırakıldı.
18 Temmuz: Aydın savcıları, yaptığı haberlerde terör örgütü propagandası yaptığı suçlamasıyla gazeteci Mehmet Murat Yıldırım hakkında soruşturma başlattı. Soruşturma kapsamında aynı ildeki bir hakimlik tarafından Yıldırım hakkında yakalama emri çıkarıldı.
18 Temmuz: Ankara’daki bir idare mahkemesi, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından hükümet karşıtı TELE1 TV kanalına canlı yayındaki yorumlar nedeniyle verilen yedi günlük yayın durdurma yaptırımına ilişkin olarak yürütmeyi durdurma kararı verdi.
18 Temmuz: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), cezaevi idaresi tarafından haftalık dergileri teslim edilmeyen iki mahkumla ilgili davada Türkiye’yi haksız buldu. AİHM başvurucuların ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetti.
19 Temmuz: Mersin’deki bir mahkeme, kaymakamlık sınavında hükümet yanlısı kişilerin iltimas gördüğü iddialarına ilişkin en az üç habere erişim engeli getirdi.
20 Temmuz: İstanbul’da polis, bir eylemi takip eden gazeteci Umut Taştan’ı gözaltına aldı.
20 Temmuz: İstanbul’daki bir mahkeme, cumhurbaşkanının oğlu Ahmet Burak Erdoğan’ın trafikte bir ses sanatçısını çarparak öldürmesine ilişkin en az altı habere erişim engeli getirdi.
20 Temmuz: İstanbul’daki bir mahkeme, ABD ve İsveç savcıları tarafından başlatılan yolsuzluk soruşturmasında cumhurbaşkanının oğlu Bilal Erdoğan’ın adının geçtiği iddialarına ilişkin en az altı habere erişim engeli getirdi.
20 Temmuz: İstanbul’daki bir mahkeme, cumhurbaşkanının oğlu Bilal Erdoğan’ın bir arkadaşına kârlı kamu ihaleleri verildiği iddialarına ilişkin en az altı habere erişim engeli getirdi.
20 Temmuz: Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) tarafından yayımlanan bir açıklamada, Suriyeli mülteci gazetecilerin sınırdışı edilmesinden kaçınılması yönünde Türk hükümetine çağrıda bulunuldu. RSF açıklamasında söz konusu gazetecilerin Suriye’ye döndürüldüğü takdirde tutuklanma, kaçırılma, ve hatta öldürülme gibi risklerle karşı karşıya kalacağını vurguladı.
21 Temmuz: Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) muhalefet yanlısı Halk TV kanalına para ve geçici yayın durdurma cezası verdi.
21 Temmuz: İstanbul’daki bir mahkeme, hükümete yakın savunma şirketi yöneticisi Melih Tanrıverdi tarafından paylaşılan bir tweete ilişkin olarak yapılan en az üç habere erişim engeli getirdi.
21 Temmuz: İzmir’deki bir mahkeme, ildeki bir suç örgütüne yönelik operasyonda gözaltına alınan kişiler arasında iktidar partisi eski yöneticisi kişilerin de yer aldığı iddialarına ilişkin en az üç habere erişim engeli getirdi.
22 Temmuz: Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), yeni sosyal medya kanununun Türkiye’de yerel temsilci bulundurma gerekliliğini yerine getirmediği gerekçesiyle Twitter’a reklam yasağı getirdi.
YARGI BAĞIMSIZLIĞI VE HUKUK DEVLETİ
18 Temmuz: Aydın’daki bir mahkeme, ildeki bir cezaevinde hayatını kaybeden ve kötü muameleye uğradığı iddia edilen Yılmaz Ekinci’nin ölümüne ilişkin davada yargılanan beş cezaevi gardiyanını yeterli delil oluşmadığı gerekçesiyle beraat ettirdi.
KÜRT AZINLIK
17 Temmuz: Diyarbakır’da polis Kürtçe dilinde yayın yapan Azadî gazetesinin dağıtımını yapan üç kişiyi gözaltına aldı. Gözaltına alınan kişiler ertesi gün serbest bırakıldı.
DİĞER AZINLIKLAR
20 Temmuz: Aydın Valiliği, ildeki LGBT temalı etkinliklere yeni bir yasak getirdi.
21 Temmuz: Sağlık Bakanlığı tarafından 2021 yılında “halkın ahlaki değerlerini bozma” gerekçesiyle kamu hastanesindeki görevinden uzaklaştırılan trans doktor Larin Kayataş, bir mahkeme tarafından göreve iade edildi.
CEZAEVİ KOŞULLARI
18 Temmuz: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), cezaevi idaresi tarafından haftalık dergileri teslim edilmeyen iki mahkumla ilgili davada Türkiye’yi haksız buldu. AİHM başvurucuların ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetti.
18 Temmuz: Samsun’daki bir cezaevi, Enes Bilgen adlı mahkumun hastane sevkini ağız içi aramaya karşı çıkması gerekçesiyle iptal etti.
18 Temmuz: Samsun’daki bir cezaevinde tutulan Crohn hastası mahkum Aziz Yalçın’ın son iki aydır hastane sevkinin yapılmadığı duyuruldu.
18 Temmuz: Giresun’daki bir cezaevinde kanser hastası mahkum Yahya Güneş’in hastane sevkinin yapılmadığı duyuruldu.
21 Temmuz: İzmir’deki bir cezaevinde tutulan Fatma Özbay isimli hasta mahkumun tedavisinin yaptırılmadığı duyuruldu.
MÜLTECİLER VE GÖÇMENLER
17 Temmuz: Göç İdaresi Başkanlığı tarafından yapılan açıklamada Türkiye’de mülteciler ve diğer göçmenler dahil olmak üzere toplam 4.893.752 yabancı uyruklu kişinin ikamet ettiği duyuruldu.
17 Temmuz: İngiltere medyasında yayımlanan haberlerde, Birleşik Krallık hükümetinin göçmenleri Türkiye’ye sınırdışı etmek üzere Ankara’yla bir anlaşma aradığı duyuruldu.
20 Temmuz: Sosyal medyada paylaşılan bir videoda iki polis memurunun Senegalli bir göçmene fiziksel saldırıda bulunduğu görüldü.
20 Temmuz: Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) tarafından yayımlanan bir açıklamada, Suriyeli mülteci gazetecilerin sınırdışı edilmesinden kaçınılması yönünde Türk hükümetine çağrıda bulunuldu. RSF açıklamasında söz konusu gazetecilerin Suriye’ye döndürüldüğü takdirde tutuklanma, kaçırılma, ve hatta öldürülme gibi risklerle karşı karşıya kalacağını vurguladı.
21 Temmuz: Sosyal medyada paylaşılan bir videoda askeri üniformalı kişiler tarafından düzensiz göçmen olduğu düşünülen kişilere işkencede bulunduğu görüldü.
İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE
18 Temmuz: Aydın’daki bir mahkeme, ildeki bir cezaevinde hayatını kaybeden ve kötü muameleye uğradığı iddia edilen Yılmaz Ekinci’nin ölümüne ilişkin davada yargılanan beş cezaevi gardiyanını yeterli delil oluşmadığı gerekçesiyle beraat ettirdi.
20 Temmuz: Kayseri’deki bir kadın cezaevinde tek kişilik bir hücrede yedi mahkumun tutulduğu duyuruldu.
20 Temmuz: Sosyal medyada paylaşılan bir videoda iki polis memurunun Senegalli bir göçmene fiziksel saldırıda bulunduğu görüldü.
20 Temmuz: İstanbul’da polis, gece kulübündeki tartışma nedeniyle gözaltına alınan Zeki Gülyüz adlı kişiye fiziksel saldırıda bulundu.
21 Temmuz: Sosyal medyada paylaşılan bir videoda askeri üniformalı kişiler tarafından düzensiz göçmen olduğu düşünülen kişilere işkencede bulunduğu görüldü.
SINIR ÖTESİ KÖTÜ MUAMELE
19 Temmuz: Kosova’daki bir mahkeme, ülkenin eski istihbarat şefi Driton Gashi’yi, 2018 yılında altı Türk vatandaşının yasadışı şekilde ülkeden sınırdışı edilmesi hadisesindeki rolü nedeniyle 4 yıl 8 ay hapis cezasına mahkum etti. Söz konusu altı kişi, Gülen hareketiyle bağlantıları nedeniyle Türk hükümetinin talebi üzerine tutuklanmış ve kaçırılmıştı.
Comments